”Cuộc đời của Santōka là một thiên bi kịch. Cha ông là một thương gia có tính trăng hoa, người đã đánh mất toàn bộ tài sản trong một phi vụ kinh doanh thiếu khôn ngoan, còn mẹ ông lại nhảy xuống giếng tự vẫn khi ông vừa lên tám. Bản thân ông lại bỏ học đại học giữa chừng, thất nghiệp, nghiện rượu, hôn nhân tan vỡ, nhiều lần suy nhược thần kinh, từng tự sát thất bại khi đoàn tàu dừng lại kịp thời. Làm thế nào mà một người như thế lại trở thành một trong những nhà thơ được yêu thích nhất Nhật Bản? Và thứ gì, chúng ta thắc mắc, xứng đáng để cho ta học hỏi?”
11 bài Haiku (1012-1022) của Taneda Santōka (種田 山頭火; Chủng Điền Sơn Đầu Hoả).
Đàn bà, đàn ông
và những chiếc bóng
múa ca trên đồng.
Một miền cỏ xanh
tôi quay trở lại
trên đôi chân trần.
Nghỉ ngơi bên đường
trên bàn chân mỏi
một con chuồn chuồn.
Ho mãi không ngừng
chẳng người nào để
vỗ vào tấm lưng.
Mưa đá đầy trời
rơi cả vào chiếc
bát sắt của tôi.
Bình bát của tôi
nhận về tất cả
những chiếc lá rơi.
Dưới rặng thông xanh
cả người và ngựa
đều ăn ngon lành.
Bữa trưa tới rồi
những gì tôi có
là nước mà thôi.
Sóng lúc gần, lúc xa
còn bao lâu nữa vậy
cuộc đời này của ta.
Dưới trăng sáng lung linh
món quà người gửi đến
là bát gạo trắng tinh.
Tôi duỗi đôi chân gầy
về phía có ánh nắng
của mặt trời đằng tây.
_____________
* Pháp Hoan dịch từ bản dịch tiếng Anh trong tác phẩm Santoka: Grass and Tree Cairn by Taneda Santôka. Translations by Hiroaki Sato; illustrations by Stephen Addiss, Winchester, Va.: Red Moon Press, 2002. Nguyên tác thơ của nhà thơ người Nhật Taneda Santōka (種田 山頭火; Chủng Điền Sơn Đầu Hoả).
PHÁP HOAN | 法歡 