”Người ta kéo Santoka ra khỏi đường ray và mang ông đến ngôi thiền viện gần đấy. Sư trú trì, một tăng sĩ sâu sắc và tốt bụng, nhận ông vào mà không có bất kỳ một lời khiển trách hoặc câu hỏi nào, và cho phép Santoka được ở lại bao lâu tuỳ thích. Santoka luôn quan tâm đến Phật Giáo, và sau một năm thực tập thiền hành, thiền toạ, tụng kinh và chấp tác… vào tuổi bốn mươi hai, ông được phép xuất gia thọ giới và trở thành một thiền sư. Tuy thế, pháp môn mà ông thực tập lại khác xa so với truyền thống, đó là pháp môn Độc Hành Thiền Tập. Con đường rộng mở trước mắt đã trở thành trú xứ và thiền viện của ông.”
29 bài thơ Haiku (1066-1095) của Taneda Santōka (種田 山頭火; Chủng Điền Sơn Đầu Hoả).
Vừa có thứ gì
rơi trên nón lá
à, đoá trà mi!
Một con diệc xanh
khi tôi đổ bệnh
mon men lại gần.
Ngay cả năm nay
trong đêm Trừ Tịch
mưa và tuyết bay.
Lá mùa thu bay
vào trong chiếc bát
và lòng bàn tay.
Hừng hực mặt trời
giữa trưa đứng bóng
một chiếc lá rơi.
Thức giữa đêm sâu
và tôi cảm thấy
trăng trên đỉnh đầu.
Nghe tiếng nước thôi
đủ khiến lòng tôi
tĩnh lặng!
Núi đồi lặng thinh
tôi cởi chiếc nón
ở trên đầu mình.
Chỉ lối này thôi
nhưng tuyết xuân đã
phủ lên cả rồi.
Trà mi rụng rồi
và con suối nhỏ
lặng lờ trôi.
Ánh sáng mặt trời
hắt lại từ chiếc
đầu trọc của tôi.
Bốn bề hư vô
tôi đưa tay bẻ
một cành cây khô.
Phong thư tới rồi
sớm thôi trái chín
trên cành sẽ rơi.
Tin tức vừa đến nơi
dẫu tốt hay là xấu
tuyết giữa trời vẫn rơi.
Để lại xứ Trung Hoa
chân và tay bị cắt
lính Nhật trở về nhà.
Ồn ả những âm thanh
của chiếc còi báo động
hồng đỏ tươi trên cành.
Thêm lần nữa hôm nay
không phong thư nào tới
chỉ bướm vàng tung bay.
Quấn tấm khăn quanh mình
bây giờ tôi quả thực
là một gã ăn xin.
Trên đường ngày hôm nay
chỉ toàn là lau sậy
và đinh hương nở đầy.
Con chó bị xích rồi
chẳng thể làm gì được
ngoài việc sủa liên hồi.
Dải hoa trắng tinh khôi
mọc từ trong núi thẳm
đến chiếc bàn của tôi.
Bầu trời lúc cuối ngày
nếu có đôi chén rượu
sẽ tuyệt vời lắm thay!
Sáng lên giữa bầu trời
đám lá hồng mơn mỡn
tôi vẫn chưa lìa đời.
Chẳng có gì của tôi
răng cũng đà rụng hết
cô đơn trên cõi đời.
Chầm chậm, chầm chậm thôi
mùa thu rơi từng mảnh
năm cuối đời của tôi.
Tim tôi mệt lắm rồi
nhưng núi kia, biển nọ
vẫn xanh tươi, rạng ngời…
Tiểu ra dòng máu tươi
còn bao lâu tôi sẽ
tồn tại trên cõi đời?
Này núi đồi kia ơi
chẳng còn gặp lại nữa
biến mất cuối chân trời.
Phút giây tôi lìa đời
cỏ trên đất vẫn mọc
mưa giữa trời vẫn rơi.
_______________
Pháp Hoan dịch từ bản dịch tiếng Anh trong tác phẩm Santoka: Grass and Tree Cairn by Taneda Santôka. Translations by Hiroaki Sato; illustrations by Stephen Addiss, Winchester, Va.: Red Moon Press, 2002. Nguyên tác thơ của nhà thơ người Nhật Taneda Santōka (種田 山頭火; Chủng Điền Sơn Đầu Hoả).
PHÁP HOAN | 法歡 