5 bài thơ Từ Thế (辞世) – (2445-2449)
KYOKUSAI
Qua đời vào ngày hai mươi chín tháng bảy năm 1874
Tuổi năm mươi tám
Quán về làn nước trong
anh sẽ nghe được tiếng
sen nở buổi hừng đông.
When you contemplate the waters/at day break, you can hear/the lotus blosom.
Akatsuki ya/mizu kanzubera/hasu no oto
Ở Nhật Bản người ta quan niệm rằng khi nở hoa sen sẽ phát ra tiếng động, nhưng không hề có một cơ sở khoa học nào để chứng minh cho niềm tin này. Hoa sen trong truyền thống Phật giáo Tịnh độ tông là biểu tượng của sự tái sanh trong cõi nước Cực Lạc của đức Phật A-Di-Đà.
*
KYO’ON (去音; Khứ Âm)
Qua đời vào ngày mười tháng mười một năm 1749
Tuổi sáu mươi ba
Đánh rắm lúc lìa đời
lá kia rơi vô ích
trong giấc mộng của tôi?
A last fart:/are these the leaves/of my dream, vainly falling?
Yume no ha ka/chiru sharakasashi/saigo no he
*
Mizuta Masahide (水田 正秀; Thuỷ Điền Chính Tú)
Qua đời vào ngày ba tháng tám năm 1723
Tuổi sáu mươi bảy
Trăng là người bạn thân
trong khi tôi cất bước
bên một làn nước xanh.
While I walk on/the moon keeps pace beside me:/friend in the water.
Yuku toki wa/ tsuki ni naraite/mizu no tomo
Masahide hành nghề thầy thuốc, sống gần như cả đời trong thị trấn Zeze bên bờ hồ Biwa (Tỳ Bà). Ông học làm thơ haiku với Basho, người mà ông rất ngưỡng mộ. Khoảng năm 1688, nhà kho của Masahide bị cháy, ông sáng tác bài haiku dưới đây mà ngay chính Basho cũng hết lời ca ngợi.
Nhà kho đã cháy rồi
bây giờ tôi thấy rõ
vầng trăng lên cuối trời.
Now that my storehouse/has burned down, nothing/conceals the moon.
Kura yakete/ sawaru mono naki/ tsukimi kana
Có vẻ như Masahide đã trở nên rất túng thiếu sau khi nhà kho bị cháy. Bạn thơ của ông, Jozen, người đến thăm ông vào năm 1703, kể lại rằng Masahide không hề có lấy một mảnh chăn cho hai đứa con của ông, mà phải dùng tấm mùng để đắp cho chúng.
*
ZAISHIKI (在色; Tại Sắc)
Qua đời vào ngày rằm tháng chín năm 1719
Tuổi bảy mươi bảy
Sương trên ngọn cỏ đông
một hình hài huyễn mộng
có đó rồi lại không!
Frost on grass:/a fleeting form/that is, and is not
Kusa no shimo/tòza bakari zo/shiranunari
_____________________
* Pháp Hoan | 法歡 tuyển dịch từ Thơ Từ Thế Nhật Bản, Viết Bởi Các Tăng Sĩ, Thi Nhân Trong Giờ Cận Tử (Japanese Death Poems, Written by Zen Monks and Haiku Poets on the Verge of Death).
* Mọi ủng hộ/đóng góp của quý bằng hữu là phương tiện giúp Pháp Hoan có thể tiếp tục sáng tạo và cống hiến. https://phaphoan.com/contact/
PHÁP HOAN | 法歡 