Gieo Vần Trong Bản Dịch Thần Khúc Việt Ngữ – Pháp Hoan

Gieo Vần Trong Bản Dịch Thần Khúc Việt Ngữ

Thần Khúc của Dante có 14,233 câu, được viết theo thể thơ Terza rima, gieo vần theo lối aba, bcb, cdc vv… với số lượng ước chừng khoảng 4700 cặp vần ba, tức 14,233 vần được gieo. Còn trong bản dịch Việt ngữ, vần được gieo vào câu 1 và câu 3 (như lối gieo vần aba trong tiếng Ý), và vần bằng của chữ thứ 10 của câu thứ 2 sẽ gieo vào vần bằng của chữ thứ 5 của câu thứ 3, với số lượng ước chừng khoảng 9400 cặp vần đôi, tức khoảng 18,900 vần được gieo. Bên cạnh đó, việc gieo vần trong tiếng Ý lại dễ dàng hơn rất nhiều so với tiếng Việt, vì hầu hết mọi từ trong tiếng Ý đều kết thúc với nguyên âm, trong khi đó tiếng Việt thì không được như vậy (chưa có con số thống kê chính xác trong tiếng Việt, nhưng theo sự quan sát của tôi thì số lượng từ kết thúc với nguyên âm trong tiếng Việt chỉ dao động trong khoảng 20%-30%, và khoảng 10% trong tiếng Anh), chưa kể luật bằng trắc sẽ loại trừ 50% số lượng vần tìm thấy.

Nhưng rồi thấy bản thân đứng trước ngọn đồi nhỏ
Ở chặng cuối con đường của thung lũng đơn côi
Đã khiến trái tim tôi nảy sinh bao khiếp sợ,

Và ngước mắt lên nhìn ngọn đồi vàng chói lọi
Bởi ánh sáng ngọt ngào của vương miện hành tinh
Giúp thế giới u minh không còn ai lạc lối.

Làn ánh sáng diệu huyền làm vơi đi sợ hãi
Thứ đã khiến mặt hồ gợn sóng mãi trong tim
Cùng bao nỗi điêu linh của đêm đen thảm hại.

Ma poi ch’i’ fui al piè d’un colle giunto,
là dove terminava quella valle
che m’avea di paura il cor compunto,

guardai in alto e vidi le sue spalle
vestite già de’ raggi del pianeta
che mena dritto altrui per ogne calle.

Allor fu la paura un poco queta,
che nel lago del cor m’era durata
la notte ch’i’ passai con tanta pieta