Rose Ausländer (1901-1988) tên thực là Rosalie Béatrice Ruth Scherzer, sinh ngày 11 tháng 5 năm 1901 tại Czernowitz, Bukowina trong một gia đình Do Thái nói tiếng Đức, một trong bốn thứ tiếng thông dụng trong vùng. Sau Thế chiến thứ nhất, bà di cư sang Hoa Kỳ, rồi trở lại châu Âu để chăm sóc mẹ trong suốt Thế chiến thứ hai. Sống sót sau chiến tranh, năm 1944, sau khi Bukowina trở thành một phần của liên bang Soviet, bà lưu lạc sang nhiều nơi: Israel, Áo, Đức và cuối cùng Hoa Kỳ. Năm 1966, bà quyết định quay lại châu Âu lần nữa, nơi bà sống những năm còn lại tại căn nhà ngày xưa của nữ nhà thơ Đức gốc Do thái Nelly Sachs ở thành phố Düsseldorf, miền Tây nước Đức. Suốt cuộc đời lưu vong và chạy trốn chiến tranh, bà chỉ có vỏn vẹn hai vali đựng hành lý. Rose sáng tác nhiều tác phẩm trong suốt sự nghiệp viết lách của mình, khoảng trên 2000 bài thơ. Bà mất ngày 3 tháng 1 năm 1988 và được an táng tại nghĩa trang Do thái trong vùng.
Chim Dạ Oanh Của Tôi || Meine Nachtigall – Rose Ausländer
Chim Dạ Oanh Của Tôi
Mẹ tôi từng là một con nai
Với đôi mắt nâu thẫm ánh vàng
và vẻ dịu dàng đáng yêu
còn lưu lại trên khuôn mặt.
Nơi đây bà từng là
nửa người nửa thiên thần
tâm điểm là Người Mẹ.
Khi tôi hỏi điều gì bà ao ước trở thành
bà nói: một con chim dạ oanh.
Giờ đây bà là chim dạ oanh.
Mỗi khi đêm về tôi lại nghe tiếng hót
trong khu vườn của giấc mơ không ngủ.
Bà hát về thiên đường của tổ tiên
bà hát về nước Áo thời xưa cũ
về những cánh rừng sồi và núi cao tuyết phủ
ở tận xứ Bukowina
Ôi dạ oanh của tôi
vỗ về tôi mỗi tối
bằng những bài hát ru
trong khu vườn của giấc mơ không ngủ
* Pháp Hoan dịch từ nguyên tác tiếng Đức
* Artwork: Motherhood by Picasso.
Mein Nachtigall
Meine Mutter war einmal ein Reh
Die goldbraunen Augen
die Anmut
blieben ihr aus der Rehzeit
Hier war sie
halb Engel halb Mensch-
die Mitte war Mutter
Als ich sie fragte was sie gern geworden wäre
sagte sie: eine Nachtigall
Jetzt ist sie eine Nachtigall
Nacht um Nacht höre ich sie
im Garten meines schlaflosen Traumes
Sie singt das Zion der Ahnen
sie singt das alte Österreich
sie singt die Berge und Buchenwälder
der Bukowina
Wiegenlieder
singt mir Nacht um Nacht
meine Nachtigall
im Garten meines schlaflosen Traumes.
PHÁP HOAN | 法歡 