Chương 15 – Giao Tiếp
(Haiku Mind, 108 Poems to Cultivate Awareness & Open Your Heart)
Kìa bầy ngỗng hoang
cánh đồng lau chỉ
lối về phương Nam.
Migrating birds
fields of pampas grass
show the way.
_Kristen Deming_
Chúng ta nghĩ rằng cách thức giao tiếp của con người là độc nhất, nhưng càng tìm hiểu về những giống loài khác chừng nào, chúng ta càng hiểu sâu về cách thức chúng giao tiếp với nhau thêm chừng đó, như những gì phản ánh trong bài haiku này. Có một giả thuyết về điều này gọi là ”Hiệu ứng con khỉ thứ 100”, dựa trên một nghiên cứu về tập tính bầy đàn của loài khỉ được thực hiện vào những năm 50 dưới sự hướng dẫn của các nhà khoa học Nhật trên đảo Koshima. Họ cho bầy khỉ ăn những củ khoai lang còn vấy cát, cho đến một ngày khi một con trong bầy nhận ra nó có thể rửa sạch khoai lang bằng nước biển, những con khỉ khác cũng bắt chước làm theo cho đến con số một trăm. Đến lúc này, một cách tự nhiên, trước sự kinh ngạc của tất cả mọi người, các nhà khoa học phát hiện ra toàn bộ lũ khỉ trên những hòn đảo khác cũng bắt đầu rửa sạch những củ khoai lang. Điều này làm dấy lên ý tưởng rằng một sự nhận thức cao độ có thể xâm nhập và làm thay đổi cách thức suy nghĩ của chúng ta. Đó không phải là sự cầu nguyện, mà là sự ý thức cộng đồng. Những nhà kiến thiết xã hội như Ken Keyes đã sử dụng nghiên cứu này để chỉ ra khả năng to lớn trong việc thay đổi sự chú ý của thế giới từ chiến tranh sang hoà bình và, trên hết, từ một thế giới hạt nhân sang một thế giới phi hạt nhân. Niềm hy vọng là, nếu càng nhiều người suy nghĩ về hoà bình, thì ”năng lượng tư duy” của ý thức tập thể sẽ lan toả khắp thế giới, như sự nhận thức của một trăm con khỉ, và một ngày nào đó sẽ trở thành hiện thực. Như hình ảnh tiêu biểu trong bài haiku này, nếu những cành lau bạc phất phơ trong nắng có thể chỉ lối mà không cần mở lời, thì con người chúng ta cũng có thể làm được như vậy?
_________________
* Pháp Hoan dịch từ bản tiếng Anh của Patricia Donegan trong Haiku Cho Tâm Hồn: 108 Bài Thơ Để Nuôi Dưỡng Sự Tỉnh Thức & Mở Rộng Trái Tim (Haiku Mind, 108 Poems to Cultivate Awareness & Open Your Heart).
PHÁP HOAN | 法歡 